19.07.2012 tarihli, 28358 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan doğal çiçek soğanı türlerinin korunması için tohum, soğan, yumru, rizom, korm veya diğer aksamlarının doğadan toplanması, üretilmesi, hasadı, depolanması ve ihracatına yönelik usul ve esasları düzenleyen “Doğal Çiçek Soğanlarının Üretimi, Doğadan Toplanması ve İhracatına İlişkin Yönetmelik” i yürürlükten kaldıran “Doğal Çiçek Soğanlarının Doğadan Toplanması, Üretimi ve İhracatına İlişkin Yönetmelik” 21.03.2017 tarih ve 30014 sayılı Resmi Gazete yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Yürürlüğe giren yeni Yönetmelikte tanımlar, doğal çiçek soğanlarının sınıflandırılması, ilgili kurullar ve görevleri, ihracat talebinde bulunacak olan firmaların yeterliliklerinin tespiti, ihracat esasları ve ihracat kontenjanlarının belirlenmesi ve idari yaptırımlara dair konular gözden geçirilmiş olup, tespit ettiğimiz şu değişiklikler dikkati çekmektedir.
İhracat listesinin ilanı
a) Doğadan toplanmak suretiyle ihracatı yasak olan çiçek soğanları,
b) İhracatı kotaya tabi olan çiçek soğanlarının ihracat miktarları ve çevre ölçüleri,
c) İhracatı üretimden serbest olan çiçek soğanları,
Bakanlık tarafından bir sonraki yıla esas olmak üzere her yıl, yıl sonuna kadar belirlenir.
Firmaların ihracat yeterlilikleri
Firmaların üretilen her tür için en az 500 m2 olmak üzere (anaç çiçek soğanı parselleri için ayrılan alan hariç) en az toplam 5 dekar üretim alanına sahip olması veya kiralaması gerekiyordu(eski Yönetmelikte de vardı).
Üretim alanlarından çiçek soğanı hasadı
Firmalar; doğadan toplanması, üretimi, hasadı ve ihracatı kotaya tabi olan çiçek soğanları ile ihracatı üretimden serbest olan çiçek soğanlarını kendi üretim alanlarında üretecekleri zaman her bir tür için Bakanlık denetiminde en az 250 m2 anaç çiçek soğanı parseli ayırması gerekir. Anaç çiçek soğanı parselinden temin edilen üretim materyali ile yapılan üretimden çiçek soğanı elde edilebilir.
Anaç çiçek soğanı parseli ile üretim parseli aynı arazi içerisinde olduğunda; firma tarafından söz konusu parseller arasında bir mesafe bırakılarak ayrı parseller olarak tesis edilmeli ve gerekli isimlendirme ve işaretleme yapılmalıdır.
Firmaların ihracat kontenjanlarının tespiti
Teknik Komite tarafından tespit edilen firmaların ihracat kontenjanları, Bakanlığın onayından sonra kesinleşecek olup, ihracat yeterliliğine sahip firmaların o yıla ait toplam kontenjanları,
a)İhracat ve pazarlama durumu,
b)Üretim puanı,
c)Kontenjan gerçekleştirme puanı,
ç)Değerlendirme,
başlıkları altında birbirlerinden bağımsız olarak değerlendirilmesi sonucu elde edilen puanların toplanması ile belirlenenir.
(a) ve (b) için firmaların BÜGEM’de bulunan son iki yıla ait verilerinin ortalaması esas alınarak, (c) ve (ç) için hesaplamalar o yıla ait veriler esas alınarak hesaplanır.
Buna göre;
a) İhracat ve Pazarlama durumu: 40 puan
1) Soğanların Euro olarak ihracat geliri: (20) puan
2) Soğanların adet olarak ihracat miktarı: (20) puan
b)Üretim Puanı: 40 puan
1) Üretim alanı: (20) puan
2) Hasat edilen miktar: (10) puan
3) Üretilen Soğan Türü sayısı: (10) puan
c)Kontenjan gerçekleştirme puanı: (10) puan
ç)Değerlendirme: (10) puan
İhracat izninin verilmesi
Uygun görüldüğü takdirde; firmaya BÜGEM tarafından Bakanlıkça her yıl yayımlanan Tohumluk İhracat Genelgesi kapsamında ihracat izni düzenlenir.
İhraç edilecek çiçek soğanlarının miktarları ve fiziki denetimleri il müdürlükleri, bitki sağlığı kontrolleri ise zirai karantina müdürlükleri, zirai karantina müdürlüklerinin olmadığı illerde ise il müdürlükleri tarafından yapılır.
Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce yeterlilik almış firmalar 31.12.2017 tarihine kadar ihracat yeterlilik şartlarında belirtilen hükümlere uyum sağlamak zorundadır. Belirtilen süre içerisinde uyum sağlamayan firmaların yeterlilikleri iptal edilir.
Yayımı tarihinde yürürlüğe giren yeni Yönetmelik ayrıntılı bilgi ekte mevcuttur.
